طراحی یک زیست حسگر برای تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان

محققان دانشگاه کردستان موفق به ساخت آزمایشگاهی آپتاحسگری شده اند که می تواند بروز سرطان تخمدان را در مراحل ابتدایی و تنها از طریق بررسی نمونه خون افراد تشخیص دهید.  این آپتاحسگر، طراحی ساده ای داشته و از دقت و صحت عملکرد بالایی برخوردار است. سرطان تخمدان یکی از مرگبارترین بیماری های زنان در سراسر جهان است. در حال حاضر به دلیل نبود علائم ویژه، همراه با عدم وجود روش های غربالگری قابل اطمینان، این بیماری یکی از سختترین سرطان ها برای تشخیص زودهنگام است.

یک آپتاحسگر بسیار حساس و انعطاف پذیر مبتنی بر ترانزیستور اثر میدان طراحی شده و مورد بررسی قرار گیرد. این آپتاحسگر از نانوورقه های  اکسید گرافن احیا شده بر روی فیلم پلیمر انعطاف پذیری از جنس پلی متیل متا کریلات ساخته شده است ]ماهنامه نانو – مرداد ماه[

حسگر زیستی یا بیوسِنسور (به انگلیسی: Biosensor) نامِ گروهی از حسگرها است که به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا بتوانند تنها با یک ماده ی خاص واکنش نشان دهند. نتیجه ی این واکنش به صورتِ پیام‌هایی در می‌آید که یک ریزپردازنده می‌تواند آن‌ها را تحلیل کند. این حسگرها مختلفند اما جدای از نوعشان، همگی دارای ساز و کاری مشترک‌اند و در مسیرِ سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی در عرصه‌های گوناگون داشته‌اند. طبق تعریف اتحادیه بین‌المللی شیمی کاربردی و اتحادیه بین‌المللی شیمی محض (به انگلیسی: IUPAC)، حسگر زیستی عبارت است از مجموعه ابزارهایی که با استفاده از واکنش‌های بیوشیمیایی خاصی، به واسطه آنزیم‌های ایزوله، بافت‌ها، سلول‌ها یا هر عنصر شیمیایی ماده مورد نظر را، معمولاً به صورت الکتریکی، اُپتیکی، یا گرمایی آشکارسازی می‌کند. حسگرهای زیستی معمولاً برای به دست آوردن غلظت محلولی (گلوکز خون) و بررسی دی‌ان‌ای(به انگلیسی: DNA) به منظور کشف هرگونه نقص ژنتیکی یا ابتلاء به سرطانها در بدو تولد بکار می‌روند. برای کشف اینگونه اختلالات، در این روش با مقایسه طیف دی‌ان‌ای با طیف ناشی از دی‌ان‌ای دارای نقص در ترتیب، که منجر به ایجاد سرطان می‌شود، از بدو تولد می‌توان از ابتلاء به سرطان یا سایر بیماریهای ژنتیکی اطلاع یافت. حواس بویایی و چشایی انسان که به شناسایی بوها و طعمهای مختلف می‌پردازد یا سیستم‌ایمنی‌بدن که میلیونها نوع مولکول مختلف را شناسایی می‌کند، نمونه‌هایی از حسگرهای زیستیی طبیعی هستند.